۱- ساختمان یا ترکیبات سنگ سمباده
(فهرست مطالب)
ساختمان یا ترکیب سنگ سمباده از اجزای زیر تشکیل شده است:
۱-۱- ساینده: پودر سمباده به دو صورت طبیعی و مصنوعی وجود دارد.
۱-۲- باند: مادهای که باعث به هم چسبیدن پودر سمباده میشود و از گسستگی ذرات سمباده در هنگام چرخش جلوگیری میکند. چهار مورد از مهمترین باندهایی که در تولید سنگ سمباده مصرف میشود عبارتند از:
الف- B=رزین
ب- V=شیشه (زجاجی)
ج- R=لاستیک
د- S=سیلیکات
۱-۳- تخلخل (خلل و خرج): باعث افزایش کارایی سنگ میشود (از شیشهای شدن لبه سنگ به هنگام کار کردن جلوگیری میکند).
۲- انواع سمبادههای مصنوعی (A و C)
(فهرست مطالب)
سمبادههای مصنوعی که با علامت A مشخص میشوند مخصوص کار روی آهن و فولاد و ترکیبات آنها (استیل و استیل ضد زنگ و ...) میباشند.
سمبادههای مصنوعی که با علامت C مشخص میشوند مخصوص کار روی چدن تنگستین کارباید، فلزات غیر آهنی (آلومینیوم، برنج، مس، روی و ...) و غیر فلزات (چرم، سرامیک، سنگ، لاستیک و ...) میباشد.
سمبادههای طبیعی نیز در مواردی برای تولید سنگ سمباده استفاده میشوند.
۳- سایز دانه یا دانهبندی (Grain Size)
(فهرست مطالب)
اندازه دانههای ساینده، به عبارت دیگر تعداد دانههای سمباده واقع در واحد سطح سنگ سمباده را دانهبندی گویند. به طور طبیعی اگر دانهها ریز باشند در یک سطح معین تعداد بیشتری دانه جای میگیرد تا اینکه دانهها درشت باشند.
جدول زیر این تقسیمبندی (Grain Size) را طبق استاندارد انسی (ANSI) موسسه استانداردهای ملی آمریکا نشان میدهد.
۴- درجه سختی و نرمی سمباده (Grade)
(فهرست مطالب)
منظور از نرمی ریزشدار بودن سنگ میباشد. مقاومت (چسبندگی) ذرات سمباده در مقابل گسیختگی را نیز درجه یا گرید Grade گویند.
به عبارت دیگر هرگاه این چسبندگی آنقدر محکم باشد که در مقابل نیروی وارده از عمل سنگ زدن دانههای سمباده مقاومت کنند و دانهها از جای خود برنخیزند،
در اصطلاح میگویند سنگ سمباده سخت است و بر عکس هرگاه بتوان با نیروی کمی دانههای سمباده را روی سنگ سمباده کند یا حرکت داد و یا فشرده نمود، میگویند سنگ سمباده نرم است.
روش تقسیم بندی نرمی و سختی سنگها روش استاندارد حروف انگلیسی ازA تا Z است به این ترتیب که هرچه حروف بالاتر روند به همان نسبت سنگ سختتر میشود.
4-1: كاربید سیلیسیم (Sic)
محصول فرعی واكنش بین ماسه ی سیلیسی بسیار خالص و كك در كوره ی برقی مقاومتی در دمای حدود 2،040 درجه ی سانتیگراد است.
كاربید سیلیسیم با عدد سختی 9+ درمقیاس موس، یكی از سخت ترین مواد ساینده شناخته شده در صنعت است و تنها الماس و كاربید بور از این ماده سخت ترند.
كاربید سیلیسیم این ویژگی را دارد كه می تواند سرامیك، سیلیسیم، كوارتز و سایر مواد بسیار چقرمه را سنگ بزند یا تراش بدهد و غالباٌ به منظور سنگ زدن چدن و فلزات غیر آهنی بكار می رود.
تُردی ذاتی ساختار بلورین این ماده موجب می شود كه پیوسته لبه های برنده ی تازه پدیدار شوند و عمل تراش را سریع و تمیز انجام دهند.
4-2: اكسید آلومینیم (AL2O3)
تركیب غیر آلی حاصل از جوش خوردن سنگ معدن آلومین در كوره ی قوس الكتریكی در دمای بیش از 2،000 درجه ی سانتی گراد (3،362 درجه فارنهایت) است.
اكسید آلومینیوم جوش با عدد سختی 9 در مقیاس موس، از لحاظ سختی تنها یك درجه از كاربید سیلیسیم پایین تر است این ماده بسیار سخت و چقرمه است و به آهستگی كند می شود.
اكسید آلومینیوم به سبب بلورین دیرشكن خود رایج ترین ماده ی ساینده برای كاربردهای گوناگون است.
این ماده می تواند پرداخت های ظریف و بدون خش بر روی گسترده ی وسیعی از آلیاژهای فولادی ایجاد كند.
4-3: نیترید بور مكعبی (CBN)
ماده ی ساینده ی دیگری است كه در نتیجه ی تحقیق در مورد ساخت الماس مصنوعی ابداع شد.
این ماده با عدد سختی 9+ در مقیاس موس، از لحاظ سختی به الماس نزدیك است
و برای سنگ زدن فولادهای كربن دار و آلیاژی سخت شده، فولادهای ابزار و قالب به كار می رود.
استفاده ازاین سه ماده ساینده در فرایندهای سنگ زنی صنعتی ترجیح داده می شود.
كورندوم، سنباده و سنگ چخماق مواد ساینده طبیعی اند و كاربرد آنها در فرایندهای سایشی صنعتی محدود است.